Ενας εμπνευσμένος άνθρωπος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ο επί σειρά ετών Δήμαρχος Ελευσίνας Γιώργος Αμπατζόγλου έχασε τη μάχη με το θάνατο. Υπήρξε ένας εμπνευσμένος Δήμαρχος και οι πολιτικές του αποτελούσαν φάρο ελπίδας για κάθε αριστερή-προοδευτική δημοτική κίνηση.
Ο Πρόεδρος της Δημοτικής Αριστεράς Φώτης Κουβέλης έκανε την εξής δήλωση: "Εκφράζω τη βαθιά μου θλίψη για το θάνατο του συντρόφου και αγαπημένου φίλου Γιώργου Αμπατζόγλου. Ακολούθησε πιστά, ως το τέλος της ζωής του, τις αρχές και τις αξίες της αριστεράς και της δημοκρατίας. Ο Γιώργος Αμπατζόγλου είχε σημαντική κοινοβουλευτική παρουσία, ενώ αφήνει ένα εξαιρετικό έργο στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης, την οποία υπηρέτησε με συνέπεια, γεγονός που εκτιμήθηκε κατ’ επανάληψη από τους συμπολίτες του στην Ελευσίνα. Στη γυναίκα του και στα δυο του παιδιά εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια."
Για τις πολιτικές του στο Δήμο Ελευσίνας σε σχέση με την ανακύκλωση ας τον αφήσουμε να μιλήσει μόνος του: (Η συνέντευξη από το Ρεπορτάζ χωρίς Σύνορα)
Θέλω να μου πείτε το όνομά σας και την ιδιότητά σας
Γιώργος Αμπατζόγλου, δήμαρχος Ελευσίνας
Από πότε είσαστε δήμαρχος;
Από το 2003 αναλάβαμε τη διοίκηση του Δήμου, ενός Δήμου δύσκολου με πολλά προβλήματα τα οποία καλούμαστε να επιλύσουμε.
Είσαστε πρωτοπόροι στο θέμα της ανακύκλωσης
Το θέμα της ανακύκλωσης είναι καθοριστικό στη διαχείριση των απορριμμάτων. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι τα σκουπίδια, ιδίως στην Αττική, ή θα μας φάνε ή θα τα φάμε. Έτσι λοιπόν ακολουθήσαμε αυτό που επιτάσσει η νομοθεσία, αυτό που επιτάσσει η εμπειρία των άλλων χωρών. Την οργάνωση της συλλογής, της μεταφοράς και της ανακύκλωσης. Με αυτό το σκεπτικό έχουμε καθορίσει τις δράσεις μας όλα αυτά τα χρόνια που ασκούμε διοίκηση, δράσεις που γίνονται κάτω από συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες γιατί δεν έχουμε καμία οικονομική ενίσχυση από το κράτος, όμως καταφέραμε, οργανώνοντας την διαχείριση των απορριμμάτων, να μειώσουμε το κόστος και έτσι να βρίσκουμε λεφτά για να κάνουμε τις δράσεις ανακύκλωσης που θέλουμε.
Θα μας μιλήσετε για αυτές τις δράσεις; Οχι αναλυτικά αλλά να καταλάβουμε τι κάνετε στο Δήμος Ελευσίνας.
Σήμερα, όπως είναι οργανωμένος ο Δήμος Ελευσίνας έχει τα ακόλουθα ρεύματα αποβλήτων: τα ζυμώσιμα οικιακά τα οποία συλλέγονται καθημερινά στους πράσινους κάδους, μεταφορτώνονται σε ένα press container και οδηγούνται προς ταφή στο ΧΥΤΑ. Έχουμε ως δράση ειδική την οικιακή λιπασματοποίηση, έχουμε διανείμει στους κατοίκους δωρεάν 350 κάδους οικιακής λιπασματοποίησης και φέτος θα διανείμουμε άλλους 100. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα τρία τελευταία χρόνια, παρά την αναπόφευκτη αύξηση του πληθυσμού, να μειώνονται σταδιακά τα ζυμώσιμα που οδηγούμε στο ΧΥΤΑ.
Η δεύτερη δράση είναι τα υλικά συσκευασίας. Από τον Ιούλιο του 2006, έχουμε συμβληθεί με το εθνικό σύστημα ανακύκλωσης, στο οποίο συμμετέχει και η αυτοδιοίκηση, και ανακυκλώνουμε με τους μπλε κάδους τα υλικά συσκευασίας. Ξεκινήσαμε από 80 τόνους το μήνα και τώρα ανακυκλώνουμε 180 τόνους το μήνα. Παράλληλα, στο διάστημα αυτό, έχουμε οργανώσει την ξεχωριστή περισυλλογή του έντυπου υλικού, κυρίως από φορείς όπως είναι οι υπηρεσίες του δημοσίου και τα σχολεία. Η τρίτη σημαντική δράση που κάνουμε είναι η διαχείριση των ογκωδών τα οποία αποτελούσαν μία πληγή για τον Δήμο, ο οποίος το 2004 υποχρεώθηκε να δαπανήσει 500.000 ευρώ για αν απομακρύνει από δημοτικό ακίνητο 60.000 κυβικά μέτρα ογκωδών που είχανε ριφθεί, άναρχα. Σήμερα έχουμε αυτόν το χώρο, ο οποίος μας το έδωσε με χρησιδάνειο η εταιρεία Τιτάν. Είναι αδειοδοτημένος, περιλαμβάνεται στον περιφερειακό σχεδιασμό και εδώ διαχειριζόμαστε τα ογκώδη οικιακά, τα οποία συλλέγουμε με skipper μέσα από την πόλη και τα χωρίζουμε σε τρία ρεύματα. Το ένα είναι τα κλαδιά τα οποία τα λειοτεμαχίζουμε και τα μετατρέπουμε σε λίπασμα και το διανέμουμε στους κατοίκους. Το δεύτερο είναι τα ογκώδη οικιακά τα οποία τα τεμαχίζουμε επίσης, μειώνουμε το μέγεθός τους κατά τρεις φορές, τον όγκο τους. Έτσι γλιτώνουμε πολλές μεταφορές, και προς το παρόν οδηγούνται στο ΧΥΤΑ προς ταφή, είμαστε όμως σε αναζήτηση λύσης να αποτελέσει εναλλακτικό καύσιμο είτε για τις τσιμεντοβιομηχανίες που έχουμε στην περιοχή μας, είτε για θέρμανση δημόσιων κτιρίων. Και επίσης περισσεύει μια ποσότητα αδρανών υλικών, μπάζων, τα οποία κακώς οι δημότες πετάνε στα skipper μέσα, αλλά εμείς τα συλλέγουμε ξεχωριστά και τα οδηγούμε προς ταφή, σε λατομείο που είναι υπό ανάπλαση, το λατομείο του Φράγκου.
Έτσι λοιπόν διαχειριζόμαστε ορθολογικά και με λύσεις φιλικές προς το περιβάλλον τα απόβλητά μας. Παράλληλα έχουμε συμβληθεί και με τα υπόλοιπα συστήματα ανακύκλωσης, ώστε με σημειακή περισυλλογή μέσα από την πόλη να συγκεντρώνουμε ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, λυχνίες, μπαταρίες, λάστιχα ενώ ταυτόχρονα ο Δήμος από μόνος του συλλέγει ξεχωριστά και οδηγεί προς ανακύκλωση, τα λάδια των δημοτικών οχημάτων και τις μπαταρίες των δημοτικών οχημάτων.
Θέλετε να μας τα πείτε αυτά και με αριθμούς;
Ο Δήμος Ελευσίνας όταν ξεκίνησε την προσπάθεια της ανακύκλωσης είχε ένα σκηνικό μπροστά του όπου το 80 τοις εκατό ωδηγείτο προς ταφή και το 20 τοις εκατό των αστικών αποβλήτων το βρίσκαμε διατεθειμένο, αποτεθειμένο στις διάφορες αλάνες, στα διάφορα οικόπεδα. Στόχος μας είναι να αξιοποιούμε και να ανακυκλώνουμε το 90 με 92 τοις εκατό και μόνο το 8 έως 10 τοις εκατό υπόλλειμμα της κατεργασίας, να οδηγείται σε ΧΥΤΗ. Σήμερα είμαστε στη μέση αυτού του δρόμου. Το 2007, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που παρουσιάσαμε ανακυκλώσαμε το 34 τοις εκατό του συνόλου των αστικών αποβλήτων, το οποίο είναι υπερδιπλάσιο του μεγέθους που επιτύχαμε το 2006. Διακινούμε στο χώρο αυτό, το δημοτικό κέντρο ανακύκλωσης, περίπου κάθε χρόνο, 30.000 κυβικά μέτρα ογκώδη απόβλητα. Θα αρχίσουμε μία δράση για λιπασματοποίηση με κλειστό σύστημα των πράσινων της λαϊκής αγοράς. Ξεκινήσαμε μία πιλοτική δράση για τη συλλογή των επικινδύνων οικιακών αποβλήτων, φαρμάκων, διαλυτών κλπ, που οι κάτοικοι αναπόφευκτα ρίχνουν μέσα στους κάδους μέχρι σήμερα.
Και ελπίζουμε σε ένα μήνα να έχουμε πλήρη μελέτη και αξιολόγηση ποια μέθοδος τελικής διάθεσης των απορριμμάτων ταιριάζει για την Ελευσίνα. Και εννοούμε είτε κλειστή αερόβια λιπασματοποίηση, η οποία θα δίδει κομπόστ, είτε κλειστή αναερόβια λιπασματοποίηση η οποία θα δίνει μεθάνιο και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι δύο αυτές μέθοδες που ταιριάζουν καλύτερα σε μια πόλη των 30.000 κατοίκων όπως είναι η Ελευσίνα έχουν ως βασική παράμετρος το κόστος επένδυσης και το κόστος λειτουργίας. Το κόστος λειτουργίας θα είναι πολύ μικρότερο από όσα πληρώνουμε σήμερα στον ΕΣΤΝΑ για την ταφή των απορριμμάτων μας. Το κόστος επένδυσης προετοιμαζόμαστε να το διεκδικήσουμε από το 4ο κοινοτικό πλαίσιο στήριξης ή από τα ΣΔΙΤ. Έτσι λοιπόν θέλουμε η Ελευσίνα η οποία υπήρξε στο παρελθόν μία πόλη υπόδειγμα ρυπασμένης και υποβαθμισμένης, πέρα απ΄ τη βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος που έχουμε κατορθώσει σήμερα, να αναδειχθεί σε πόλη πρότυπο της ανακύκλωσης και περιβαλλοντικά ορθολογικής διαχείρισης των απορριμμάτων.
Εσείς έχετε προηγούμενη εμπειρία στα θέματα της ανακύκλωσης.
Πριν αναλάβω τα δημαρχιακά μου καθήκοντα δούλεψα επί πολλά χρόνια σε εταιρεία ανακύκλωσης αλουμινίου και σε εταιρεία αξιοποίησης βιομηχανικών αποβλήτων. Έτσι λοιπόν είχα τη δυνατότητα να παρακολουθήσω και να δω τι γίνεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό με βοήθησε από την αρχή στην επιλογή μερικών κρίσιμων λύσεων και μερικών κρίσιμων μεγεθών. Δεν ξέρω πόσοι Δήμοι έχουν ζυγολόγιο ώστε να ζυγίζουν κάθε κιλό απόβλητου που εξέρχεται απ΄ την πόλη. Αυτό είναι όμως καθοριστικό και βασικό για να πάρεις κρίσιμες αποφάσεις. Όμως η εμπειρία, οι γνώσεις, δεν αρκούν για να υλοποιηθεί ένα τέτοιο πρόγραμμα, τουλάχιστον στη Ελλάδα, όπου όλοι αρεσκόμαστε σε μη σύννομες λύσεις ή θέλουμε να λύσουμε το πρόβλημα των απορριμμάτων στην αυλή του γείτονα.
Εμείς λοιπόν θέλουμε η Ελευσίνα να γίνει αυτάρκης, να έχει τη δική της λύση η οποία καθορίζεται και από την νομοθεσία, η οποία απαγορεύει πλέον να οδηγούνται σε ταφή απόβλητα τα οποία δεν έχουν υποστεί επεξεργασία. Και φυσικά, το όλο αυτό πακέτο θα οδηγήσει σε μία μείωση του σημερινού κόστους διαχείρισης. Η μείωση αυτή θα είναι της τάξεως των 300 έως 400.000 ευρώ το χρόνο, διότι σήμερα πληρώνουμε στον ΕΣΤΝ το 6% των τακτικών μας εσόδων, ανεξάρτητα από τις ποσότητες που οδηγούμε προς ταφή. Το αποτέλεσμα λοιπόν της ανακύκλωσης δεν φαίνεται στα οικονομικά μεγέθη μέχρι σήμερα. Εμείς θέλουμε να αποδεσμευτούμε από τον ΕΣΤΝ, θέλουμε να φύγουμε από αυτό το γιγαντιαίο σύστημα που αφορά 97 Δήμους της πρωτεύουσας, να βρούμε μία δική μας λύση και να οδηγούμε προς ταφή μόνο το 8% των απορριμμάτων μας, για το οποίο και θα πληρώνουμε βεβαίως. Αλλά ανάλογα του τονάζ και όχι ανάλογα με τα έσοδά μας.
Μιας και έχετε την εμπειρία μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα του τι γίνεται στις ευρωπαϊκές χώρες;
Γνωρίζετε ότι η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα στην ανακύκλωση. Στις ευρωπαϊκές χώρες εδώ και 15, ίσως και 20 χρόνια όπως στην Γερμανία καθιερώθηκε η διαλογή στην πηγή. Η μεγαλύτερη αξιοποίηση των αποβλήτων μπορεί να προέλθει από τη διαλογή στην πηγή. Όταν ανακατευτούν είναι εξαιρετικά δύσκολο να τα ξεχωρίσεις και να τα αξιοποιήσεις. Έτσι λοιπόν έχουνε πολύ υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης στα υλικά συσκευασίας. Είναι της τάξεως του 25 τοις εκατό Για λόγους σύγκρισης σας αναφέρω ότι στην Ελευσίνα ξεκινήσαμε με 8 τοις εκατό σήμερα είμαστε στο 17 τοις εκατό και αισιοδοξούμε μέχρι τέλος του χρόνου να έχουμε υπερβεί το 20. Ταυτόχρονα δεν νοείται ΧΥΤΑ πλέον στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όχι απλώς γιατί είναι δαπανηρό, δαπανηρή λύση, όχι απλώς γιατί είναι μία λύση που δημιουργεί περιβαλλοντικά προβλήματα στον περιβάλλοντα χώρο, αλλά διότι είναι σημαντικότατες οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου που προκύπτουν από τους χώρους της ταφής.
Και δεύτερον, υπάρχει σοβαρή ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα. Έτσι λοιπόν, όλες οι χώρες, κατεργάζονται και αξιοποιούν τα απόβλητά τους και το υπόλειμμα που οδηγείται προς ταφή είναι βιολογικά αδρανές. Δεν υπάρχει ο κίνδυνος να γίνει περεταίρω ζύμωση, δεν υπάρχει ο κίνδυνος τα όμβρια νερά να ξεπλύνουν επικίνδυνα συστατικά που να βρεθούνε στον υδροφόρο ορίζοντα. Θα γνωρίζετε ίσως ότι στην περιοχή μας ο ΧΥΤΑ της Φυλής και των Άνω Λιοσίων έχει ρυπάνει σχεδόν όλη την πεδιάδα του Θριάσιου Πεδίου. Ποιος θα πληρώσει αυτό το τίμημα; Ποιος θα εξυγιάνει αυτή τη ρύπανση για τις μελλοντικές γενιές; Ουδείς αναλαμβάνει την ευθύνη.
Θα ήθελα να μας σχολιάσετε ανακύκλωση και περιβάλλον ανακύκλωση και υγεία.
Το θέμα της ανακύκλωσης είναι κεφαλαιώδες. Κάνοντας ανακύκλωση, όχι απλώς εξοικονομούμε χρήσιμα υλικά και ενέργεια, αλλά μειώνουμε την ποσότητα των αποβλήτων που οδηγούνται προς ταφή. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι κάθε κιλό αστικού απόβλητου που δημιουργούμε προέρχεται από 100 κιλά φυσικούς πρώτους πόρους, πρώτες ύλες. Έτσι λοιπόν με την ανακύκλωση, γλιτώνουμε εκατονταπλάσια ποσότητα φυσικών πόρων που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή αυτών των αγαθών. Όμως, παράλληλα, η ανακύκλωση δημιουργεί ένα καθαρότερο, ένα υγιεινότερο περιβάλλον, τόσο μέσα στις πόλεις όσο και στους χώρους εργασίας είτε πρόκειται για αξιοποιήσεις με λιπασματοποίηση ή με καύση ή με οποιαδήποτε άλλη μορφή, είτε ταφής. Έτσι λοιπόν η διαχείριση των απορριμμάτων και όπως ανέδειξε και η τελευταία απεργία των εργαζομένων αποτελεί εκτός των άλλων, εκτός της περιβαλλοντικής του διάστασης και ένα πρόβλημα που συνδέεται με την υγιεινή των πόλεων και των εργαζομένων.
Αυτό δε θα πρέπει να το παραβλέπουμε και είναι καθοριστικό. Συνολικά λοιπόν η ανακύκλωση και η αξιοποίηση είναι αναγκαίες λύσεις τόσο περιβαλλοντικά όσο και από πλευράς υγιεινής της πόλης.
Θα μας πείτε λίγο για τις δράσεις που κάνετε στα σχολεία; Και πόσο σημαντικό είναι τα νέα παιδιά να μαθαίνουν από μικρά μορφές ανακύκλωσης.
Τις δράσεις ανακύκλωσης που κάνουμε τις έχουμε προπαγανδίσει σχεδόν δύο χρόνια στους κατοίκους της Ελευσίνας. Το ποσοστό πειθαρχίας προς τους κανόνες της ανακύκλωσης συνεχώς βελτιώνεται, όμως η μεγάλη γενιά, λόγω κεκτημένης ταχύτητας, συνεχίζει μερικές από τις κακές συνήθειες. Είναι φανερό λοιπόν ότι πρέπει να στραφούμε και να διαπαιδαγωγήσουμε και να συνειδητοποιήσουμε τους νέους ανθρώπους. Έτσι λοιπόν με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας ξεκίνησε ένα πρόγραμμα ενημέρωσης, συνειδητοποίησης και ανακύκλωσης σε όλα τα σχολεία της πόλης, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια και τεχνικό λύκειο σε συνεργασία με τα τρία συστήματα ανακύκλωσης, των συσκευασιών, των ηλεκτρικών συσκευών και των μπαταριών. Γίνονται συνεχείς ενημερωτικές συζητήσεις με τους καθηγητές και τα παιδιά, ώστε να ενσωματώσουν εν τέλει την ανακύκλωση στην καθημερινή τους ζωή. Να γίνει συνείδηση. Απ΄ αυτό προσδοκούμε ό,τι και η κεντρική Ευρώπη, συνεχώς να βελτιώνεται η ανακύκλωση, συνεχώς οι πολίτες να είναι πιο συνειδητοποιημένοι και σταδιακά να απαλλαγούμε από το άγχος της διάθεσης των απορριμμάτων.
Όταν έρχονται τα ογκώδη οικιακά στο χώρο αυτό, αποτίθενται απέναντι, διαχωρίζονται με αρπάγη στα ογκώδη προς τεμαχισμό, τα κλαδιά οδηγούνται στον κλαδοτεμαχιστή που βλέπετε εδώ, ο οποίος τα τεμαχίζει σε μέγεθος δύο εκατοστών και στη συνέχεια αφού τα ανακατέψουμε με χώμα και χωνεμένη κοπριά προκύπτει το λίπασμα και το τρίτο ρεύμα όπως είπα, είναι μικροποσότητες μπάζων που έχουν αποτεθεί και τις οποίες ξεχωρίζουμε, συλλέγουμε σε διαφορετικό σημείο και σε τακτά χρονικά διαστήματα τα οδηγούμε προς ανάπλαση λατομείο. Στον ίδιο χώρο βεβαίως συλλέγουμε ελαστικά που κακώς έχουν πέσει στα ογκώδη οικιακά, αλλά παραβρίσκονται, τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές και τις μπαταρίες, για να τις παραδώσουμε στα εξουσιοδοτημένα συστήματα προς ανακύκλωση.
Στο κιβώτιο αυτό βάζουμε τις λυχνίες φθορισμού, τις επιμήκεις, ώστε με ασφάλεια να μεταφέρονται στο χώρο περισυλλογής. Επίσης στο container αυτό συλλέγουμε, συγκεντρώνουμε τις ηλεκτρικές συσκευές από διάφορα σημεία της πόλης, μπορούν και οι κάτοικοι εφτά μέρες την εβδομάδα να φέρουν στο χώρο αυτό τις ηλεκτρικές τους συσκευές και όταν συμπληρωθεί το container παραδίδεται στο σύστημα ανακύκλωσης συσκευών, τα οποία το οδηγεί σε βιομηχανική μονάδα που υπάρχει στην περιοχή μας, στους Άγιους Θεόδωρους συγκεκριμένα, προς ανακύκλωση. Θα ήθελα αν πω ότι στο κέντρο αυτό ανακύκλωσης απασχολούνται 15 άτομα. Τα 15 αυτά άτομα τα έχουμε πάρει όλα από προγράμματα του ΟΑΕΔ, που δε θα έβρισκαν δουλειά διαφορετικά. Εμείς τους απασχολούμε, δημιουργήσαμε 15 θέσεις εργασίας και τα χρήματα, τη συμβολή του δήμου τα βγάζουμε από τις δράσεις ανακύκλωσης. Είναι λοιπόν σημαντικό ότι η ανακύκλωση και η διαχείριση των απορριμμάτων που στη Γερμανία έχει τόσες θέσεις εργασίας όσες έχει η χαλυβουργία και η αυτοκινητοβιομηχανία, να γνωρίζει την ίδια άνθιση και ανάπτυξη και στη χώρα μας.
Στο χώρο αυτό, συλλέγουμε μικροποσότητες ελαστικών και σκληρού πλαστικού τα οποία συναντάμε μέσα στα ογκώδη οικιακά και τα οποία έχουμε έρθει σε επαφή με τις εταιρείες ανακύκλωσης, η ECOELASTIC από το σύστημα ανακύκλωσης ελαστικών στη μία περίπτωση, βιομηχανία πλαστικών στη άλλη ώστε να τα οδηγήσουμε προς ανακύκλωση. Βεβαίως αυτή η προσπάθεια ξεκινάει τώρα, γίνεται πρακτικά χειροδιαλογή, αλλά πιστεύουμε με την πάροδο του χρόνου να βελτιωθούν και οι αποδόσεις μας.
Στην πόλη της Ελευσίνας υπάρχουν 150 θέσεις συλλογής μπαταριών με τους διαφανείς κάδους του συστήματος ΑΦΙΣ. Αυτές τις μπαταρίες σε τακτά περιοδικά διαστήματα τις συλλέγουμε στον συγκεκριμένο κάδο και όταν πληρωθεί ειδοποιούμε το σύστημα για να έρθει να πάρει μια αξιοπρεπή ποσότητα. Έτσι λοιπόν άλλο ένα σημείο συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών βρίσκεται στο κέντρο ανακύκλωσης του Δήμου.
Εδώ συγκεντρώνουμε τα κλαδέματα, τα ανακατεύουμε με κοπριά και τα αφήνουμε να ωριμάσουν.
Τα κλαδιά τεμαχίζονται για να μειωθεί ο όγκος τους, στη συνέχεια ανακατεύονται με κοπριά ανά τακτά διαστήματα τα καταβρέχουμε και τα ανακατεύουμε και μέσα σε πέντε μήνες έχουμε έτοιμο λίπασμα για να μοιράσουμε δωρεάν στους δημότες μας. Να πω ότι έχουμε συνεργαστεί και με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας.
Ο Πρόεδρος της Δημοτικής Αριστεράς Φώτης Κουβέλης έκανε την εξής δήλωση: "Εκφράζω τη βαθιά μου θλίψη για το θάνατο του συντρόφου και αγαπημένου φίλου Γιώργου Αμπατζόγλου. Ακολούθησε πιστά, ως το τέλος της ζωής του, τις αρχές και τις αξίες της αριστεράς και της δημοκρατίας. Ο Γιώργος Αμπατζόγλου είχε σημαντική κοινοβουλευτική παρουσία, ενώ αφήνει ένα εξαιρετικό έργο στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης, την οποία υπηρέτησε με συνέπεια, γεγονός που εκτιμήθηκε κατ’ επανάληψη από τους συμπολίτες του στην Ελευσίνα. Στη γυναίκα του και στα δυο του παιδιά εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια."
Για τις πολιτικές του στο Δήμο Ελευσίνας σε σχέση με την ανακύκλωση ας τον αφήσουμε να μιλήσει μόνος του: (Η συνέντευξη από το Ρεπορτάζ χωρίς Σύνορα)
Θέλω να μου πείτε το όνομά σας και την ιδιότητά σας
Γιώργος Αμπατζόγλου, δήμαρχος Ελευσίνας
Από πότε είσαστε δήμαρχος;
Από το 2003 αναλάβαμε τη διοίκηση του Δήμου, ενός Δήμου δύσκολου με πολλά προβλήματα τα οποία καλούμαστε να επιλύσουμε.
Είσαστε πρωτοπόροι στο θέμα της ανακύκλωσης
Το θέμα της ανακύκλωσης είναι καθοριστικό στη διαχείριση των απορριμμάτων. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι τα σκουπίδια, ιδίως στην Αττική, ή θα μας φάνε ή θα τα φάμε. Έτσι λοιπόν ακολουθήσαμε αυτό που επιτάσσει η νομοθεσία, αυτό που επιτάσσει η εμπειρία των άλλων χωρών. Την οργάνωση της συλλογής, της μεταφοράς και της ανακύκλωσης. Με αυτό το σκεπτικό έχουμε καθορίσει τις δράσεις μας όλα αυτά τα χρόνια που ασκούμε διοίκηση, δράσεις που γίνονται κάτω από συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες γιατί δεν έχουμε καμία οικονομική ενίσχυση από το κράτος, όμως καταφέραμε, οργανώνοντας την διαχείριση των απορριμμάτων, να μειώσουμε το κόστος και έτσι να βρίσκουμε λεφτά για να κάνουμε τις δράσεις ανακύκλωσης που θέλουμε.
Θα μας μιλήσετε για αυτές τις δράσεις; Οχι αναλυτικά αλλά να καταλάβουμε τι κάνετε στο Δήμος Ελευσίνας.
Σήμερα, όπως είναι οργανωμένος ο Δήμος Ελευσίνας έχει τα ακόλουθα ρεύματα αποβλήτων: τα ζυμώσιμα οικιακά τα οποία συλλέγονται καθημερινά στους πράσινους κάδους, μεταφορτώνονται σε ένα press container και οδηγούνται προς ταφή στο ΧΥΤΑ. Έχουμε ως δράση ειδική την οικιακή λιπασματοποίηση, έχουμε διανείμει στους κατοίκους δωρεάν 350 κάδους οικιακής λιπασματοποίησης και φέτος θα διανείμουμε άλλους 100. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα τρία τελευταία χρόνια, παρά την αναπόφευκτη αύξηση του πληθυσμού, να μειώνονται σταδιακά τα ζυμώσιμα που οδηγούμε στο ΧΥΤΑ.
Η δεύτερη δράση είναι τα υλικά συσκευασίας. Από τον Ιούλιο του 2006, έχουμε συμβληθεί με το εθνικό σύστημα ανακύκλωσης, στο οποίο συμμετέχει και η αυτοδιοίκηση, και ανακυκλώνουμε με τους μπλε κάδους τα υλικά συσκευασίας. Ξεκινήσαμε από 80 τόνους το μήνα και τώρα ανακυκλώνουμε 180 τόνους το μήνα. Παράλληλα, στο διάστημα αυτό, έχουμε οργανώσει την ξεχωριστή περισυλλογή του έντυπου υλικού, κυρίως από φορείς όπως είναι οι υπηρεσίες του δημοσίου και τα σχολεία. Η τρίτη σημαντική δράση που κάνουμε είναι η διαχείριση των ογκωδών τα οποία αποτελούσαν μία πληγή για τον Δήμο, ο οποίος το 2004 υποχρεώθηκε να δαπανήσει 500.000 ευρώ για αν απομακρύνει από δημοτικό ακίνητο 60.000 κυβικά μέτρα ογκωδών που είχανε ριφθεί, άναρχα. Σήμερα έχουμε αυτόν το χώρο, ο οποίος μας το έδωσε με χρησιδάνειο η εταιρεία Τιτάν. Είναι αδειοδοτημένος, περιλαμβάνεται στον περιφερειακό σχεδιασμό και εδώ διαχειριζόμαστε τα ογκώδη οικιακά, τα οποία συλλέγουμε με skipper μέσα από την πόλη και τα χωρίζουμε σε τρία ρεύματα. Το ένα είναι τα κλαδιά τα οποία τα λειοτεμαχίζουμε και τα μετατρέπουμε σε λίπασμα και το διανέμουμε στους κατοίκους. Το δεύτερο είναι τα ογκώδη οικιακά τα οποία τα τεμαχίζουμε επίσης, μειώνουμε το μέγεθός τους κατά τρεις φορές, τον όγκο τους. Έτσι γλιτώνουμε πολλές μεταφορές, και προς το παρόν οδηγούνται στο ΧΥΤΑ προς ταφή, είμαστε όμως σε αναζήτηση λύσης να αποτελέσει εναλλακτικό καύσιμο είτε για τις τσιμεντοβιομηχανίες που έχουμε στην περιοχή μας, είτε για θέρμανση δημόσιων κτιρίων. Και επίσης περισσεύει μια ποσότητα αδρανών υλικών, μπάζων, τα οποία κακώς οι δημότες πετάνε στα skipper μέσα, αλλά εμείς τα συλλέγουμε ξεχωριστά και τα οδηγούμε προς ταφή, σε λατομείο που είναι υπό ανάπλαση, το λατομείο του Φράγκου.
Έτσι λοιπόν διαχειριζόμαστε ορθολογικά και με λύσεις φιλικές προς το περιβάλλον τα απόβλητά μας. Παράλληλα έχουμε συμβληθεί και με τα υπόλοιπα συστήματα ανακύκλωσης, ώστε με σημειακή περισυλλογή μέσα από την πόλη να συγκεντρώνουμε ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, λυχνίες, μπαταρίες, λάστιχα ενώ ταυτόχρονα ο Δήμος από μόνος του συλλέγει ξεχωριστά και οδηγεί προς ανακύκλωση, τα λάδια των δημοτικών οχημάτων και τις μπαταρίες των δημοτικών οχημάτων.
Θέλετε να μας τα πείτε αυτά και με αριθμούς;
Ο Δήμος Ελευσίνας όταν ξεκίνησε την προσπάθεια της ανακύκλωσης είχε ένα σκηνικό μπροστά του όπου το 80 τοις εκατό ωδηγείτο προς ταφή και το 20 τοις εκατό των αστικών αποβλήτων το βρίσκαμε διατεθειμένο, αποτεθειμένο στις διάφορες αλάνες, στα διάφορα οικόπεδα. Στόχος μας είναι να αξιοποιούμε και να ανακυκλώνουμε το 90 με 92 τοις εκατό και μόνο το 8 έως 10 τοις εκατό υπόλλειμμα της κατεργασίας, να οδηγείται σε ΧΥΤΗ. Σήμερα είμαστε στη μέση αυτού του δρόμου. Το 2007, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που παρουσιάσαμε ανακυκλώσαμε το 34 τοις εκατό του συνόλου των αστικών αποβλήτων, το οποίο είναι υπερδιπλάσιο του μεγέθους που επιτύχαμε το 2006. Διακινούμε στο χώρο αυτό, το δημοτικό κέντρο ανακύκλωσης, περίπου κάθε χρόνο, 30.000 κυβικά μέτρα ογκώδη απόβλητα. Θα αρχίσουμε μία δράση για λιπασματοποίηση με κλειστό σύστημα των πράσινων της λαϊκής αγοράς. Ξεκινήσαμε μία πιλοτική δράση για τη συλλογή των επικινδύνων οικιακών αποβλήτων, φαρμάκων, διαλυτών κλπ, που οι κάτοικοι αναπόφευκτα ρίχνουν μέσα στους κάδους μέχρι σήμερα.
Και ελπίζουμε σε ένα μήνα να έχουμε πλήρη μελέτη και αξιολόγηση ποια μέθοδος τελικής διάθεσης των απορριμμάτων ταιριάζει για την Ελευσίνα. Και εννοούμε είτε κλειστή αερόβια λιπασματοποίηση, η οποία θα δίδει κομπόστ, είτε κλειστή αναερόβια λιπασματοποίηση η οποία θα δίνει μεθάνιο και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι δύο αυτές μέθοδες που ταιριάζουν καλύτερα σε μια πόλη των 30.000 κατοίκων όπως είναι η Ελευσίνα έχουν ως βασική παράμετρος το κόστος επένδυσης και το κόστος λειτουργίας. Το κόστος λειτουργίας θα είναι πολύ μικρότερο από όσα πληρώνουμε σήμερα στον ΕΣΤΝΑ για την ταφή των απορριμμάτων μας. Το κόστος επένδυσης προετοιμαζόμαστε να το διεκδικήσουμε από το 4ο κοινοτικό πλαίσιο στήριξης ή από τα ΣΔΙΤ. Έτσι λοιπόν θέλουμε η Ελευσίνα η οποία υπήρξε στο παρελθόν μία πόλη υπόδειγμα ρυπασμένης και υποβαθμισμένης, πέρα απ΄ τη βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος που έχουμε κατορθώσει σήμερα, να αναδειχθεί σε πόλη πρότυπο της ανακύκλωσης και περιβαλλοντικά ορθολογικής διαχείρισης των απορριμμάτων.
Εσείς έχετε προηγούμενη εμπειρία στα θέματα της ανακύκλωσης.
Πριν αναλάβω τα δημαρχιακά μου καθήκοντα δούλεψα επί πολλά χρόνια σε εταιρεία ανακύκλωσης αλουμινίου και σε εταιρεία αξιοποίησης βιομηχανικών αποβλήτων. Έτσι λοιπόν είχα τη δυνατότητα να παρακολουθήσω και να δω τι γίνεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό με βοήθησε από την αρχή στην επιλογή μερικών κρίσιμων λύσεων και μερικών κρίσιμων μεγεθών. Δεν ξέρω πόσοι Δήμοι έχουν ζυγολόγιο ώστε να ζυγίζουν κάθε κιλό απόβλητου που εξέρχεται απ΄ την πόλη. Αυτό είναι όμως καθοριστικό και βασικό για να πάρεις κρίσιμες αποφάσεις. Όμως η εμπειρία, οι γνώσεις, δεν αρκούν για να υλοποιηθεί ένα τέτοιο πρόγραμμα, τουλάχιστον στη Ελλάδα, όπου όλοι αρεσκόμαστε σε μη σύννομες λύσεις ή θέλουμε να λύσουμε το πρόβλημα των απορριμμάτων στην αυλή του γείτονα.
Εμείς λοιπόν θέλουμε η Ελευσίνα να γίνει αυτάρκης, να έχει τη δική της λύση η οποία καθορίζεται και από την νομοθεσία, η οποία απαγορεύει πλέον να οδηγούνται σε ταφή απόβλητα τα οποία δεν έχουν υποστεί επεξεργασία. Και φυσικά, το όλο αυτό πακέτο θα οδηγήσει σε μία μείωση του σημερινού κόστους διαχείρισης. Η μείωση αυτή θα είναι της τάξεως των 300 έως 400.000 ευρώ το χρόνο, διότι σήμερα πληρώνουμε στον ΕΣΤΝ το 6% των τακτικών μας εσόδων, ανεξάρτητα από τις ποσότητες που οδηγούμε προς ταφή. Το αποτέλεσμα λοιπόν της ανακύκλωσης δεν φαίνεται στα οικονομικά μεγέθη μέχρι σήμερα. Εμείς θέλουμε να αποδεσμευτούμε από τον ΕΣΤΝ, θέλουμε να φύγουμε από αυτό το γιγαντιαίο σύστημα που αφορά 97 Δήμους της πρωτεύουσας, να βρούμε μία δική μας λύση και να οδηγούμε προς ταφή μόνο το 8% των απορριμμάτων μας, για το οποίο και θα πληρώνουμε βεβαίως. Αλλά ανάλογα του τονάζ και όχι ανάλογα με τα έσοδά μας.
Μιας και έχετε την εμπειρία μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα του τι γίνεται στις ευρωπαϊκές χώρες;
Γνωρίζετε ότι η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα στην ανακύκλωση. Στις ευρωπαϊκές χώρες εδώ και 15, ίσως και 20 χρόνια όπως στην Γερμανία καθιερώθηκε η διαλογή στην πηγή. Η μεγαλύτερη αξιοποίηση των αποβλήτων μπορεί να προέλθει από τη διαλογή στην πηγή. Όταν ανακατευτούν είναι εξαιρετικά δύσκολο να τα ξεχωρίσεις και να τα αξιοποιήσεις. Έτσι λοιπόν έχουνε πολύ υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης στα υλικά συσκευασίας. Είναι της τάξεως του 25 τοις εκατό Για λόγους σύγκρισης σας αναφέρω ότι στην Ελευσίνα ξεκινήσαμε με 8 τοις εκατό σήμερα είμαστε στο 17 τοις εκατό και αισιοδοξούμε μέχρι τέλος του χρόνου να έχουμε υπερβεί το 20. Ταυτόχρονα δεν νοείται ΧΥΤΑ πλέον στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όχι απλώς γιατί είναι δαπανηρό, δαπανηρή λύση, όχι απλώς γιατί είναι μία λύση που δημιουργεί περιβαλλοντικά προβλήματα στον περιβάλλοντα χώρο, αλλά διότι είναι σημαντικότατες οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου που προκύπτουν από τους χώρους της ταφής.
Και δεύτερον, υπάρχει σοβαρή ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα. Έτσι λοιπόν, όλες οι χώρες, κατεργάζονται και αξιοποιούν τα απόβλητά τους και το υπόλειμμα που οδηγείται προς ταφή είναι βιολογικά αδρανές. Δεν υπάρχει ο κίνδυνος να γίνει περεταίρω ζύμωση, δεν υπάρχει ο κίνδυνος τα όμβρια νερά να ξεπλύνουν επικίνδυνα συστατικά που να βρεθούνε στον υδροφόρο ορίζοντα. Θα γνωρίζετε ίσως ότι στην περιοχή μας ο ΧΥΤΑ της Φυλής και των Άνω Λιοσίων έχει ρυπάνει σχεδόν όλη την πεδιάδα του Θριάσιου Πεδίου. Ποιος θα πληρώσει αυτό το τίμημα; Ποιος θα εξυγιάνει αυτή τη ρύπανση για τις μελλοντικές γενιές; Ουδείς αναλαμβάνει την ευθύνη.
Θα ήθελα να μας σχολιάσετε ανακύκλωση και περιβάλλον ανακύκλωση και υγεία.
Το θέμα της ανακύκλωσης είναι κεφαλαιώδες. Κάνοντας ανακύκλωση, όχι απλώς εξοικονομούμε χρήσιμα υλικά και ενέργεια, αλλά μειώνουμε την ποσότητα των αποβλήτων που οδηγούνται προς ταφή. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι κάθε κιλό αστικού απόβλητου που δημιουργούμε προέρχεται από 100 κιλά φυσικούς πρώτους πόρους, πρώτες ύλες. Έτσι λοιπόν με την ανακύκλωση, γλιτώνουμε εκατονταπλάσια ποσότητα φυσικών πόρων που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή αυτών των αγαθών. Όμως, παράλληλα, η ανακύκλωση δημιουργεί ένα καθαρότερο, ένα υγιεινότερο περιβάλλον, τόσο μέσα στις πόλεις όσο και στους χώρους εργασίας είτε πρόκειται για αξιοποιήσεις με λιπασματοποίηση ή με καύση ή με οποιαδήποτε άλλη μορφή, είτε ταφής. Έτσι λοιπόν η διαχείριση των απορριμμάτων και όπως ανέδειξε και η τελευταία απεργία των εργαζομένων αποτελεί εκτός των άλλων, εκτός της περιβαλλοντικής του διάστασης και ένα πρόβλημα που συνδέεται με την υγιεινή των πόλεων και των εργαζομένων.
Αυτό δε θα πρέπει να το παραβλέπουμε και είναι καθοριστικό. Συνολικά λοιπόν η ανακύκλωση και η αξιοποίηση είναι αναγκαίες λύσεις τόσο περιβαλλοντικά όσο και από πλευράς υγιεινής της πόλης.
Θα μας πείτε λίγο για τις δράσεις που κάνετε στα σχολεία; Και πόσο σημαντικό είναι τα νέα παιδιά να μαθαίνουν από μικρά μορφές ανακύκλωσης.
Τις δράσεις ανακύκλωσης που κάνουμε τις έχουμε προπαγανδίσει σχεδόν δύο χρόνια στους κατοίκους της Ελευσίνας. Το ποσοστό πειθαρχίας προς τους κανόνες της ανακύκλωσης συνεχώς βελτιώνεται, όμως η μεγάλη γενιά, λόγω κεκτημένης ταχύτητας, συνεχίζει μερικές από τις κακές συνήθειες. Είναι φανερό λοιπόν ότι πρέπει να στραφούμε και να διαπαιδαγωγήσουμε και να συνειδητοποιήσουμε τους νέους ανθρώπους. Έτσι λοιπόν με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας ξεκίνησε ένα πρόγραμμα ενημέρωσης, συνειδητοποίησης και ανακύκλωσης σε όλα τα σχολεία της πόλης, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια και τεχνικό λύκειο σε συνεργασία με τα τρία συστήματα ανακύκλωσης, των συσκευασιών, των ηλεκτρικών συσκευών και των μπαταριών. Γίνονται συνεχείς ενημερωτικές συζητήσεις με τους καθηγητές και τα παιδιά, ώστε να ενσωματώσουν εν τέλει την ανακύκλωση στην καθημερινή τους ζωή. Να γίνει συνείδηση. Απ΄ αυτό προσδοκούμε ό,τι και η κεντρική Ευρώπη, συνεχώς να βελτιώνεται η ανακύκλωση, συνεχώς οι πολίτες να είναι πιο συνειδητοποιημένοι και σταδιακά να απαλλαγούμε από το άγχος της διάθεσης των απορριμμάτων.
Όταν έρχονται τα ογκώδη οικιακά στο χώρο αυτό, αποτίθενται απέναντι, διαχωρίζονται με αρπάγη στα ογκώδη προς τεμαχισμό, τα κλαδιά οδηγούνται στον κλαδοτεμαχιστή που βλέπετε εδώ, ο οποίος τα τεμαχίζει σε μέγεθος δύο εκατοστών και στη συνέχεια αφού τα ανακατέψουμε με χώμα και χωνεμένη κοπριά προκύπτει το λίπασμα και το τρίτο ρεύμα όπως είπα, είναι μικροποσότητες μπάζων που έχουν αποτεθεί και τις οποίες ξεχωρίζουμε, συλλέγουμε σε διαφορετικό σημείο και σε τακτά χρονικά διαστήματα τα οδηγούμε προς ανάπλαση λατομείο. Στον ίδιο χώρο βεβαίως συλλέγουμε ελαστικά που κακώς έχουν πέσει στα ογκώδη οικιακά, αλλά παραβρίσκονται, τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές και τις μπαταρίες, για να τις παραδώσουμε στα εξουσιοδοτημένα συστήματα προς ανακύκλωση.
Στο κιβώτιο αυτό βάζουμε τις λυχνίες φθορισμού, τις επιμήκεις, ώστε με ασφάλεια να μεταφέρονται στο χώρο περισυλλογής. Επίσης στο container αυτό συλλέγουμε, συγκεντρώνουμε τις ηλεκτρικές συσκευές από διάφορα σημεία της πόλης, μπορούν και οι κάτοικοι εφτά μέρες την εβδομάδα να φέρουν στο χώρο αυτό τις ηλεκτρικές τους συσκευές και όταν συμπληρωθεί το container παραδίδεται στο σύστημα ανακύκλωσης συσκευών, τα οποία το οδηγεί σε βιομηχανική μονάδα που υπάρχει στην περιοχή μας, στους Άγιους Θεόδωρους συγκεκριμένα, προς ανακύκλωση. Θα ήθελα αν πω ότι στο κέντρο αυτό ανακύκλωσης απασχολούνται 15 άτομα. Τα 15 αυτά άτομα τα έχουμε πάρει όλα από προγράμματα του ΟΑΕΔ, που δε θα έβρισκαν δουλειά διαφορετικά. Εμείς τους απασχολούμε, δημιουργήσαμε 15 θέσεις εργασίας και τα χρήματα, τη συμβολή του δήμου τα βγάζουμε από τις δράσεις ανακύκλωσης. Είναι λοιπόν σημαντικό ότι η ανακύκλωση και η διαχείριση των απορριμμάτων που στη Γερμανία έχει τόσες θέσεις εργασίας όσες έχει η χαλυβουργία και η αυτοκινητοβιομηχανία, να γνωρίζει την ίδια άνθιση και ανάπτυξη και στη χώρα μας.
Στο χώρο αυτό, συλλέγουμε μικροποσότητες ελαστικών και σκληρού πλαστικού τα οποία συναντάμε μέσα στα ογκώδη οικιακά και τα οποία έχουμε έρθει σε επαφή με τις εταιρείες ανακύκλωσης, η ECOELASTIC από το σύστημα ανακύκλωσης ελαστικών στη μία περίπτωση, βιομηχανία πλαστικών στη άλλη ώστε να τα οδηγήσουμε προς ανακύκλωση. Βεβαίως αυτή η προσπάθεια ξεκινάει τώρα, γίνεται πρακτικά χειροδιαλογή, αλλά πιστεύουμε με την πάροδο του χρόνου να βελτιωθούν και οι αποδόσεις μας.
Στην πόλη της Ελευσίνας υπάρχουν 150 θέσεις συλλογής μπαταριών με τους διαφανείς κάδους του συστήματος ΑΦΙΣ. Αυτές τις μπαταρίες σε τακτά περιοδικά διαστήματα τις συλλέγουμε στον συγκεκριμένο κάδο και όταν πληρωθεί ειδοποιούμε το σύστημα για να έρθει να πάρει μια αξιοπρεπή ποσότητα. Έτσι λοιπόν άλλο ένα σημείο συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών βρίσκεται στο κέντρο ανακύκλωσης του Δήμου.
Εδώ συγκεντρώνουμε τα κλαδέματα, τα ανακατεύουμε με κοπριά και τα αφήνουμε να ωριμάσουν.
Τα κλαδιά τεμαχίζονται για να μειωθεί ο όγκος τους, στη συνέχεια ανακατεύονται με κοπριά ανά τακτά διαστήματα τα καταβρέχουμε και τα ανακατεύουμε και μέσα σε πέντε μήνες έχουμε έτοιμο λίπασμα για να μοιράσουμε δωρεάν στους δημότες μας. Να πω ότι έχουμε συνεργαστεί και με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας.
